به استفاده از عصاره و روغن گیاهان به منظور درمان بیماری‌ها رایحه‌درمانی یا عطر‌درمانی می‌گویند. عصاره از گل، برگ، پوست، تنه و ریشه گیاهان گرفته می‌شود. این عصاره با الکل، روغن یا لوسیون مخلوط می‌شود و سپس بر روی پوست مالیده می‌شود، در هوا اسپری می‌شود و یا استنشاق می‌شود. همچنین می‌توان با این عصاره پوست را ماساژ داد و یا آن را در داخل وان حمام ریخت.
زادگاه رایحه‌درمانی اروپا است و از سال ۱۹۰۰ تا به کنون مورد استفاده قرار گرفته است. عطرشناس و شیمی‌دان فرانسوی، رنه-مائوریس گتوفسه در سال ۱۹۳۷ لغتی به نام رایحه‌درمانی را در کتاب خودش به نام “رایحه‌درمانی گتوفسه” ایجاد کرد. او در این کتاب یافته‌های پزشکی در رابطه با استفاده از عصاره‌های گیاهان برای درمان بیماری‌های مختلف را شرح داد.
تفسیر این واژه در رابطه با کاربری آن در درمان جامع روح و جسم است و در طی سالیان گذشته این درمان شکل جامع‌تر و کامل‌تری به خود گرفته است.
کارورزان رایحه‌درمانی معتقدند که رایحه موجود در این عصاره‌ها می‌تواند عصب‌های بینی را تحریک کند. این عصب‌ها پیام‌هایی را به بخشی از مغز می‌رسانند که کنترل حافظه و احساس را بر عهده دارد. بر اساس نوع عصاره نتایج می‌تواند در ۲ حالت آرامبخش و یا محرک باشد.
عصاره‌ها بر روی هورمون‌ها و آنزیم های بدن تاثیر می‌گذارد و باعث تغییر در فشار خون، ضربان قلب و دیگر عملکردهای بدن می‌شود. یک نظریه دیگر اینطور بیان می‌کند که عصاره‌های مشخصی بدن را به تولید مواد ضد درد تحریک می‌کند.
رایحه‌درمانی چه کاربرد‌هایی دارد؟
رایحه‌درمانی باعث آرامش بدن و رفع استرس می‌شود. همچنین به درمان شرایط روحی و جسمی مختلف مانند سوختگی، عفونت، افسردگی، بیخوابی و فشار خون بالا کمک می‌کند. با این وجود هنوز شواهد علمی محدودی برای اثبات تاثیر رایحه‌درمانی در پیشگیری یا درمان بیماری‌ها وجود دارد.
آیا رایحه‌درمانی ایمن است؟
در ایالات متحده، کارورزان رایحه‌درمانی به طور خاص مجوز ندارند. اما دیگر متخصصین حوزه سلامت مانند درمانگران ماساژ، پرستاران و مشاورین ممکن است آموزش‌های لازم را دیده باشند و تجربیات کافی داشته باشند. بنابراین بسیار مهم است که قبل از شروع دوره رایحه‌درمانی با پزشک خود در رابطه با نوع تاثیر این روش بر بیماری و ایمن بودن آن برای سلامتتان، مشورت کنید.
از بلعیدن روغن و عصاره‌های رایحه‌درمانی پرهیز کنید. این مواد در صورت بلع می‌توانند بسیار مضر و خطرناک باشند. رایحه‌درمانی برای کودکان زیر ۵ سال به علت حساس بودن آنها نسبت به روغن‌ها و عصاره‌ها مناسب نیست و توصیه نمی‌شود. همچنین عصاره‌ها و روغن‌ها نباید در نواحی نزدیک به چشم و دهان به علت حساس بودن این نواحی و احتمال تحریک پوست و خارش، مورد استفاده قرار گیرند.
افراد با بیماری‌های مزمن و یا افراد دارای شرایط خاص، قبل از مشاوره با پزشک خود نباید تحت درمان رایحه‌درمانی قرار گیرند. این بیماری‌ها و شرایط شامل موارد زیر است:
- بیماری‌های ریوی مانند آسم، آلرژی‌های تنفسی یا بیماری‌های مزمن ریوی. روغن‌های مورد استفاده در رایحه‌درمانی ممکن است باعث اسپاسم راه‌های تنفسی شوند.
- آلرژی‌های پوستی. برخی از روغن‌ها ممکن است باعث ایجاد خارش پوستی، مخصوصا در پوست اطراف چشم‌ها، بینی و دهان شود.
- حاملگی. زنان حامله نباید تحت درمان رایحه‌درمانی قرار گیرند. زیرا برخی از روغن‌ها مانند سرو کوهی، رزماری و مریم گلی باعث انقباضات رحمی می‌شوند.
قبل از شروع استفاده از طب‌های جایگزین مانند رایحه درمانی و یا ترکیب این درمان‌ها با درمان‌های طب سنتی، همیشه با پزشک خود مشاوره کنید. ممکن است برای شما استفاده از درمان‌های طب جایگزین و فراموشی درمان‌های طب سنتی مفید نباشد.
منابع:
- Aromatherapy (Essential Oils Therapy)-Topic Overview. (n.d.). Retrieved from https://www.webmd.com/balance/stress-management/tc/aromatherapy-essential-oils-therapy-topic-overview#2
- What is Aromatherapy | National Association for Holistic Aromatherapy. (n.d.). Retrieved from https://naha.org/explore-aromatherapy/about-aromatherapy/what-is-aromatherapy/